Formy zatrudnienia pracownika i rodzaje umów

Zatrudnienie pracownika zawsze wiąże się z szeregiem formalności koniecznych do spełnienia. Jednym z nich jest podpisanie odpowiedniej umowy. Na jej podstawie pracownik będzie zobowiązany do wypełniania swoich obowiązków. Umowa reguluje także czas pracy, zakres zadań i wiele innych ważnych aspektów. Polskie prawo wyróżnia kilka form zatrudnienia. Zarówno pracodawca, jak i pracownik powinien znać różnice wynikające z rodzaju umowy, którą podpisał.

Formy zatrudnienia w Polsce

Każda legalna forma zatrudnienia regulowana jest przez prawo. Wyróżniamy umowy podlegające pod Kodeks Pracy oraz te regulowane przez Kodeks Cywilny. Ważne, aby pracownik nie podejmował się świadczenia pracy bez podpisania aktualnej umowy. Brak takiego dokumentu odbierany jest jako „praca na czarno”. Pracodawcy grożą poważne konsekwencje w przypadku nielegalnego zatrudniania. Trzeba jednak pamiętać, że kara nie ominie również osoby, która podejmuje się takiej pracy.

Rodzaje form zatrudnienia

Przez kilkadziesiąt lat za najkorzystniejsze uważano zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Od niedawna zdecydowanie większą popularnością cieszą się umowy cywilnoprawne. Według nich świadczony jest stosunek pracy. Jakie różnice wynikają z poszczególnych rodzajów umów? Jaką formę zatrudnienia najchętniej wybierają pracodawcy?

Umowa o pracę

Regulowana przez Kodeks Pracy. Określa dokładnie stosunek pracy łączący obie strony. Jest to rodzaj umowy polecany szczególnie osobą szukającym stałego i pewnego zatrudnienia. Umowa o pracę gwarantuje możliwość skorzystania z płatnych zwolnień lekarskich, urlopów oraz bezpłatnej opieki medycznej. Jako jedyna jest w pełni oskładkowana.

Gwarantuje określone godziny pracy oraz reguluje czas wolny. Jest zabezpieczeniem dla obu stron przed porzuceniem lub wydaleniem z pracy. Oprócz uzasadnionych wyjątków (zamknięcie działalności gospodarczej lub zwolnienie dyscyplinarne) zakończenie współpracy odbywa się na podstawie wypowiedzenia. Wyjątkiem są umowy terminowe, które wygasają samoistnie. Umowa o pracę zapewnia także wynagrodzenie minimalne (lub wyższe). W praktyce oznacza to, że pracownik nie zarobi mniej niż aktualnie obowiązująca minimalna krajowa.

Rodzaje umów o pracę;

• Umowa o pracę na czas nieokreślony.
• Umowa o pracę na czas określony.
• Także umowa o pracę na zastępstwo.
• Umowa o pracę na okres próbny.

Umowa zlecenie

Umowa zlecenie, jak sama nazwa brzmi jest dokumentem określającym wykonanie konkretnych zadań. Przepisy ją regulujące zawarte są w Kodeksie Cywilnym. Jest to forma zatrudnienia chętnie wybierana przez uczniów i studentów. Nie posiada minimalnego wynagrodzenia. Stawka za pracę jest zatem ustalana przez obie strony. Taka informacja musi jednak pojawić się w treści umowy. Wiele firm oferujących umowę zlecenie  dostosowuje jednak jej warunki do Kodeksu Pracy.

Umowa zlecenie nie jest w pełni oskładkowana. Oznacza to, że chęć odprowadzania składki chorobowej musi wyrazić sam pracownik. W przeciwnym razie pracodawca opłaci jedynie gwarantowaną składkę chorobową. Jednym z atutów tej formy zatrudnienia jest możliwość zakończenia współpracy w dowolnym momencie.

Stosunek pracy może zostać zakończony w każdej chwili bez konieczności wręczenia wypowiedzenia. Przepisy nie przewidują także płatnego urlopu. Jest to korzystna forma zatrudnienia dla firm, które przyjmują pracowników jedynie okresowo.

Umowa o dzieło

Kolejna forma zatrudnienia kontrolowana przez Kodeks Cywilny. Określa konkretne zadanie powierzone do wykonania. Może mieć charakter odpłatny lub nieodpłatny.  W umowie o dzieło musi być zawarty rodzaj zadania powierzonego do wykonania oraz czas na jego realizację. Odprowadzanie składek gwarantowanych w przepisach kodeksu pracy nie ma tutaj zastosowania. Oznacza to jednocześnie, że pracownikowi nie przysługuje zwolnienie lekarskie, urlop, ani odprawa. Umowa o dzieło cieszy się dużą popularnością wśród artystów.

Umowa B2B

Bardzo popularną w ostatnich czasach formą zatrudnienia jest umowa B2B. Jest to rodzaj samozatrudnienia pozwalający na zawarcie współpracy między dwoma podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. Umowa ta nie podlega pod przepisy Kodeksu Pracy. Co istotne, umowa B2B nie gwarantuje minimalnego wynagrodzenia oraz płatnego urlopu. Podobnie jak umowa o dzieło, umowa B2B może dotyczyć konkretnego zadania.

Inne formy zatrudnienia w Polsce

• Umowa wolontariatu (nieodpłatna forma zatrudnienia na rzecz innej osoby fizycznej lub podmiotu gospodarczego).
• Umowa agencyjna.
• Kontrakt menadżerski.
• Umowa stażowa.

Jaką umowę wybrać?

Każda legalna forma zatrudnienia ma swoje zalety. Przepisy regulujące stosunek pracy w każdym przypadku zostały tak sprecyzowane, by każdy znalazł coś dla siebie. Umowa zlecenie cieszy się popularnością wśród osób często zmieniających miejsce pracy lub pracujących dorywczo. Umowa o pracę jest z kolei ulubioną formą zatrudnienia wśród osób dojrzałych i szukających stabilizacji. Samozatrudnienie daje poczucie niezależności i zatrudnienia na własnych warunkach.