Jaka jest rola i funkcje państwa w gospodarce rynkowej?

Rola Państwa w gospodarce rynkowej jest sprawą mocno kontrowersyjną i rozbieżną. Politycy prześcigają się w swoich pomysłach co robić, czego nie robić i do jakiego stopnia ograniczać swobodę gospodarczą lub regulować ceny.

Kwestią sporną pozostaje także ustalenie co jest w obszarze sfery publicznej, a co już należy do własności prywatnej. Wszystko to sprowadza się do określenia funkcji państwa, tego czym tak na prawdę powinien zajmować się rząd oraz jakie kwestie regulować, by prowadzić do wzrostu dochodów przy jednoczesnej realizacji celów polityki ekonomicznej oraz gospodarczej państwa.

Czym jest Państwo, oraz jakie role pełni?

Definicja Państwa jest dość skomplikowana, a przy tym złożona. Możemy je zdefiniować jako pewnego rodzaju strukturę, wspólnotę ludzi, których łączy wspólnie zamieszkiwane terytorium oraz władza. Strony występujące w definicji państwa są zobowiązane by ze sobą współpracować oraz działać na rzecz realizacji celów przyjętych za najważniejsze w funkcjonowaniu państwa.

Jeśli jednak chcemy przyjrzeć się temu głębiej, to jest to zagadnienie dużo bardziej wielowątkowe.

Państwo i jego rola

Rola państwa w gospodarce sprowadza się do głównego założenia, do jakiego poziomu władza może ingerować w interesy społeczeństwa oraz co jest jeszcze dobrem publicznym, a co już należy do państwa.

Rola, jaką państwo pełni w gospodarce rynkowej jest bardzo mocno uzależniona od obecnej sytuacji gospodarczej.

Wszechobecna globalizacja, niesie za sobą wiele wyzwań dla funkcjonowania państw, ale też daje ogromne korzyści oraz możliwości do wprowadzania zmian. W państwie demokratycznym to rząd ustala przepisy, reguluje kwestie podatkowe oraz wydatkowania finansów publicznych. Czuwa nad realizacją celów, ale jednocześnie nie narzuca, np. cen. Oprócz tego ustala zasady, umożliwiające funkcjonowanie na rynku.

Różnorodne funkcje państwa

W zależności od tego, z jakim krajem mamy do czynienia rola organów rządzących się zmienia. W jednych państwach ta ingerencja w funkcjonowanie jest większa, a w innych ograniczona do minimum. Podatki wprowadzane są w różny sposób. Także odmiennie regulowane są kwestie dotyczące zatrudniania pracowników czy naliczania wynagrodzeń.

Nie możliwe jest jednak ekonomiczne znalezienie odpowiedzi na pytanie, które w jasny sposób określi rolę rządu. W tej kwestii znajdą się zarówno zwolennicy, którzy będą uważać że rząd powinien określić zasady i system działania oraz przeciwnicy, według których polityka zostać oddzielona od ekonomii. Powinny ze sobą współpracować, koordynować działania, przy jednoczesnym zachowaniu autonomii.

Cele państwa

Do najważniejszych celów państwa w gospodarce możemy zaliczyć:

• dbanie o wolność jednostki, działania na jej korzyść,
• wzrost dochodów państwa przy jednoczesnej równowadze działalności państwa,
• przejrzysty system wydatkowania finansów,
• dbanie o rozwój polityki zagranicznej oraz krajowej,
• działania na rzecz rozwoju inicjatyw społecznych.

Jakie są najważniejsze funkcje państwa w gospodarce?

Wśród wielu celów i zadań stawianych przed rządem i państwem, w ramach funkcjonowania gospodarki ma ono najważniejsze cztery funkcje.

Pierwszą z nich jest funkcja adaptacyjna

W ramach której rząd podejmuje działania w sytuacji zmieniających się warunków.

Druga z funkcji jest to funkcja stabilizacyjna

Wypełniając tą funkcję, rząd realizuje zadania ekonomiczne, reguluje ilość pieniędzy w obiegu, podejmuje działania przeciwdziałające bezrobociu, wpływa na rozwój koniunktury gospodarczej, oraz dba o przepisy związane z wydatkowaniem finansów publicznych. W  tej funkcji możemy wyróżnić politykę mikro i makroekonomiczną państwa.

Trzecią z funkcji jest funkcja alokacyjna

W jej zakresie regulowane są zasady podziału finansów publicznych, ich wydatkowania na realizację określonych celów związanych z działaniem państwa. Dbanie o przejrzysty system finansów publicznych ma zapobiegać monopolowi na rynku oraz dopuszczać do udziału w postępowaniach i przetargach również inne strony – mniejsze przedsiębiorstwa.

Z funkcją tą związany jest podział dóbr na publiczne i prywatne. Funkcja alokacyjna ma zapewnić dbałość o realizację celów polityki państwa, przy jednoczesnym sprawiedliwym podziale dóbr odpowiadając na poszczególne potrzeby różnych jednostek systemu i udziałowców rynku.

Ostatnią z funkcji polityki państwa jest funkcja redystrybucyjna

Możemy ją zaliczyć do funkcji ekonomicznych państwa.

Polega ona na poprawie podziału dochodów oraz świadczeń socjalnych. Przyczynia się do polepszenia poziomu życia społeczeństwa.

Funkcje ekonomiczne, wpływają na działanie przedsiębiorstw na rynku, a rola państwa w gospodarce powinna przekładać się na wzrost dochodów społeczeństwa.

Obecnie ciężko sobie wyobrazić państwo, w którym to rząd reguluje ceny, ale niemożliwa jest także druga skrajność w której funkcje państwa w gospodarce nie mają w ogóle zastosowania.

Rola państwa w gospodarce niewątpliwie ma bardzo duże znaczenie, a funkcje realizowane przez rząd przekładają się na funkcjonowanie państwa. Sprawny system zarządzania finansami publicznymi wpływa na wzrost dochodów oraz szybszy rozwój gospodarczy kraju.

Jednak wszystkie działania władz państwa, przekładające się na realizację funkcji ekonomicznych, powinny być zgodne z zasadami ekonomii, tak by wszystkie strony były usatysfakcjonowane z realizacji celów, oraz notowały wzrost dochodów.